ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های توتون تیپ ویرجینیا (Nicotiana tabacum L.)

در این مطالعه 8 ژنوتیپ توتون (Nicotiana tabacum L.) تیپ ویرجینیا در شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی با طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط مزرعه­ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ­های مورد بررسی از نظر عملکرد برگ خشک در شرایط بدون تنش و تنش خشکی اختلاف معنی­دار وجود دارد. بر مبنای عملکرد برگ خشک (kg/ha) در شرایط تنش و بدون تنش خشکی، شاخصهای کمّی تحمل به خشکی از قبیل میانگین بهره­وری، شاخص تحمّل، میانگین هندسی بهره­وری، میانگین هارمونیک، شاخص حساسیت به تنش و شاخص تحمل تنش محاسبه گردیدند. بالاترین میزان عملکرد برگ خشک هم در شرایط تنش و هم در شرایط بدون تنش خشکی متعلق به ژنوتیپ PVH19 بود. بیشترین میانگین شاخص تحمل به تنش، میانگین بهره وری، میانگین هندسی بهره­وری، میانگین هارمونیک، شاخص حساسیت به تنش و شاخص تحمّل به ژنوتیپ PVH19 تعلق داشت. تجزیه همبستگی بین شاخص­ها و میانگین عملکرد برگ خشک در شرایط تنش و بدون تنش خشکی نشان داد که شاخص­های تحمل به تنش، میانگین بهره­وری، میانگین هندسی بهره­وری و میانگین هارمونیک مناسب­ترین شاخص­ها برای غربال ژنوتیپ­های متحمل به تنش خشکی می­باشند. با استفاده از روش ترسیمی بای­پلات، PVH19 به عنوان ژنوتیپ پرمحصول و متحمّل و NC100 به عنوان حساس­ترین ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی شناسایی شدند. در گروه­بندی ژنوتیپ­ها به روش UPGMA بر مبنای شاخص­های میانگین بهره­وری، میانگین هندسی بهره­وری، میانگین هارمونیک و شاخص تحمّل تنش، ژنوتیپ­های با عملکرد بالا و متحمل به خشکی PVH19، C319 و VE1 در یک گروه و ژنوتیپ­های با عملکرد پایین در شرایط تنش و بدون تنش خشکی و حساس به خشکیC347، C258´MC944، NC71 و NC100 در گروه دیگر قرار گرفتند.